| Poradnik działkowca |
Kalendarz ogrodniczy
Warzywa polecane do uprawy
Drzewa i krzewy owocowe
Zioła
Rośliny ozdobne
Rośliny egzotyczne
Uprawa hydroponiczna roślin
Hodowla zwierząt
Porady dla działkowców |
Uprawa warzywSzczegóły na temat uprawy warzyw w hydroponikachPOMIDORY Pomidory są roślinami, na których najłatwiej jest zacząć się uczyć uprawy hydroponicznej. Korzenie pomidorów stanowią od 1/8 do 1/4 ciężaru całego rośliny (stosunek średni), a takie rośliny najlepiej nadają się do uprawy hydroponicznej. Prócz tego pomidory łatwo się ukorzeniają: każda część łodygi w zetknięciu z wilgotną ściółką wypuszcza korzenie już po 10 dniach. W doświadczeniach szklarniowych można wyhodować 50 kg pomidorów z 1 m2 hydroponika w ciągu roku. Oczywiście jest to możliwe w dobrych warunkach oświetlenia, ponieważ pomidor wymaga stosunkowo dużo światła. Minimum jego potrzeb to 8000 luksów (u nas światło słoneczne w lipcu ma 40000 do 100000 luksów). Toteż w naszych warunkach pomidor nie może rosnąć przez cały rok bez sztucznego doświetlania, w listopadzie lub grudniu marnieje i ginie. W Polsce można uzyskać w uprawie hydroponicznej pomidorów plony przeciętnie o 50 % wyższe, a niekiedy nawet o 200 % wyższe niż w uprawie ziemnej. Ponadto w hydroponikach pomidory owocują prędzej, dzięki czemu wczesne plony, najrentowniejsze, stanowią 25 % całego zbioru. Najlepiej jest siać pomidory od razu na ich stałych stanowiskach w hydroponiku. W razie jednak braku miejsca można je też wysiewać do skrzynek z piaskiem lub ziemią przeparowaną i przesadzać do hydro-poników dopiero siewki kilkotygodniowe. Najtrudniejsze jest stadium początkowe. Przestrzeń powietrzna między ściółką a pożywką musi być z początku niewielka (około 2 cm), aby korzenie małych roślinek łatwo przedostały się do pożywki. Gdy rośliny dosięgną pożywki, "rosną w oczach". Jednocześnie z siewkami pomidorów sadzi się między nimi sałatę jako śródplon. Pomidory rozrastają się na hydroponiku bardzo bujnie, trzeba im więc dać stosunkowo dużą rozstawę: po 50 cm między rzędami i po 50-60 cm w rzędach. W czasie najsilniejszego wzrostu dolewa się pełnej pożywki, ponieważ pomidory pobierają sole mineralne proporcjonalnie do pobierania wody, 100 g mieszanki soli mineralnych na 1 m2 uprawy hydroponicznej, czyli 1 kg tych soli na 1 tonę wody. Pomidory wymagają odczynu około pH = 6, ale nie są bardzo wrażliwe na odchylenia tego odczynu. Dogrzewanie pożywki nie zwiększa opłacalności ekonomicznej uprawy. Pomidory rosną najlepiej w temperaturze powietrza 20-30° w dzień i 15-20° w nocy. W uprawie ziemnej są korzystniejsze niższe temperatury, jako mniej sprzyjające rozwojowi pasożytów, ale w hydroponiku to niebezpieczeństwo jest dużo mniejsze i temperatura może być nieco wyższa. Maksymalna różnica temperatury między dniem a nocą nie powinna przekraczać 10°. Temperatura pożywki podlega mniejszym wahaniom dobowym niż temperatura powietrza. Wszelkie zabiegi, jak usuwanie pędów bocznych, podwiązywanie i hormonizowanie, wykonuje się na pomidorach uprawianych w hydroponiku tak samo jak na uprawianych w ziemi. Owoce pomidorów uprawianych w hydroponikach są zdrowsze i jędrniejsze niż owoce pomidorów uprawianych w ziemi, a analizy wykazały w nich taką samą zawartość witamin i trochę większą zawartość soli mineralnych. OGÓRKI I ROŚLINY POKREWNE Ogórki mają mało korzeni (mniej niż 1/8 ciężaru całej rośliny) jak na konieczność dostarczania pożywienia dużej roślinie i wielkim owocom, dlatego są stosunkowo trudne w uprawie hydroponicznej. Wymagają wysokiej temperatury (25-30°) i dużej wilgotności (do 95 % wilgotności względnej) wówczas szybko rosną i owocują. Mają znacznie krótszy okres wegetacyjny niż pomidory. Jak każda roślina uprawiana w wysokiej temperaturze przy tak dużej wilgotności, ogórki są bardzo wrażliwe na wszystkie czynniki zewnętrzne i każdy błąd w uprawie od razu się odbija na tych roślinach niepowodzeniem. Odczyn optymalny pożywki dla ogórków wynosi pH = 6 do 6,7; kwaśniejsza pożywka wpływa na nie ujemnie, a z obojętnej ani alkalicznej nie mogą pobierać dostatecznej ilości żelaza ani manganu. Dlatego sprawdzanie pH w uprawach ogórków na hydroponikach musi być prawie codzienne. Mimo dużej staranności, jakiej wymaga uprawa hydroponiczna ogórków, podobnie zresztą jak ich uprawa żwirowa, opłaca się ona lepiej niż uprawa w ziemi, gdzie przy największych nawet staraniach ogrodnika plon jest zawsze poważnie zagrożony przez choroby i szkodniki. W uprawie hydroponicznej nie potrzeba się obawiać szkodników, które przenoszą się z obornikiem i często są plagą niszczącą ogórki uprawiane w ziemi, mniejsza jest także możliwość zakażenia uprawy chorobami wirusowymi, które często przenoszą się wraz z ziemią i są praktycznie nie do zwalczenia. Ogórki najlepiej siać wprost do hydroponików, a w braku w nich miejsca można przygotować rozsadę siejąc te rośliny do doniczek napełnionych ściółką hydroponiczną i podlewając pożywką, dzięki czemu późniejsze ostrożne przesadzanie na ich stałe miejsca w hydroponikach nie grozi młodym roślinom większymi uszkodzeniami. Mniejsze w uprawie hydroponicznej wahania dobowe temperatury pożywki niż temperatury powietrza mają jeszcze większe znaczenie dla ogórków niż dla pomidorów. Podobnie jak ogórki, można uprawiać w hydroponikach rośliny pokrewne: melony, arbuzy i inne. NOWALIJKI WARZYWNE Warzywa korzeniowe, jak marchew, buraki i rzodkiewki, lepiej opłacają się w uprawie hydroponicznej niż ziemnej jako nowalijki, ponieważ dają w hydroponikach plon większy i wcześniejszy, odznaczający się ponadto lepszą jakością i większą delikatnością. Sieje się te warzywa zagłębiając nasiona do 2 cm w ściółkę mającą 10-12 cm grubości. Siejąc głębiej stworzyłoby się niebezpieczeństwo, że zgrubienia na korzeniach rośliny ukształtują się dopiero pod ściółką, tuż nad pożywką. Warzywa korzeniowe rosną najlepiej w temperaturze dziennej powietrza 17-25°, a nocnej 10-17°. Uprawa hydroponiczna warzyw korzeniowych na późny sprzęt nie daje dobrych wyników i nie opłaca się. Warzywa liściowe i przyprawowe, jak sałata, pietruszka na nać, kapusta, szpinak, szczypiorek i cebula, uprawiane jako nowalijki, bardzo dobrze rosną w hydroponikach, dają dużo zielonej masy i są delikatniejsze, a więc smaczniejsze, niż uprawiane w ziemi. Przeważnie wysiewa się je na małej przestrzeni wprost do hydroponika lub do skrzynek z ziemią przeparowaną w celu wyniszczenia w niej szkodników, a następnie przesadza się na stałe miejsca — z wyjątkiem szpinaku i pietruszki, które trzeba siać od razu na stałych miejscach. Warzywa liściowe i przyprawowe doskonale udają się też w hydroponikach jako śródplon między pomidorami. Można też uprawiać hydroponicznie w styczniu szczypiorek dla otrzymania tzw. trybulki. W tym celu układa się szczypiorek gęsto na siatce hydroponika i przykrywa ściółką. Wyrasta on bardzo szybko i daje więcej zielonej masy niż w uprawie ziemnej. Warzywa nasienne, czyli uprawiane dla nasion, jak groch, fasola, bób, kukurydza i soja, nie wchodzą w rachubę w ogrodnictwie szklarniowym w naszych szerokościach geograficznych. Chociaż dobrze rosną w hydroponikach, to jednak ich uprawa hydroponiczna nie jest w tych warunkach opłacalna. Natomiast w krajach podzwrotnikowych, gdzie świeże warzywa zielone są cenne i poszukiwane, można je uprawiać w hydroponikach, ponieważ dzięki optymalnym warunkom uwodnienia, znamionującym ten sposób uprawy, dłużej zachowują jędrność i świeżość oraz drewnieją znacznie wolniej niż uprawiane w ziemi. WCZESNE ZIEMNIAKI Bardzo wczesne ziemniaki inspektowe lub szklarniowe opłaca się uprawiać w hydroponikach, ponieważ dają wtedy plon większy i wcześniejszy. Natomiast uprawa hydroponiczna ziemniaków pod gołym niebem nie opłaca się w naszym klimacie, ze względu bowiem na wiosenne przymrozki, które łatwiej uszkadzają korzenie roślin w pożywce wodnej aniżeli w ziemi, trzeba by sadzić ziemniaki do hydroponików znacznie później niż do gruntu. W krajach podzwrotnikowych, gdzie trudno uprawiać ziemniaki w gruncie, uzyskuje się ich w uprawie hydroponicznej dużo więcej i są znacznie zdrowsze. Decydującą rolę gra tu uwodnienie i możność uniknięcia chorób wirusowych.
|